Hiểm họa từ thuốc tăng cân: Khi corticoid trà trộn trong “thuốc gia truyền”!

Nhận diện thuốc tăng cân đông y không rõ nguồn gốc xuất xứ

Trong khi có khá nhiều người tìm cách giảm cân thì lại có rất nhiều người khác tìm cách tăng cân. Mong mỏi tăng cân để có thân hình đầy đặn, thay vì gầy còm, ốm yếu.

Các bà mẹ có con gầy, ốm thường bị áp lực trong việc muốn tăng cân cho con mình thật nhanh chỉ trong một thời gian ngắn.

Có rất nhiều thuốc liên quan tới việc tăng cân của cơ thể. Một số thuốc làm tăng tiết dịch ở đường tiêu hóa, điều này sẽ làm bạn ăn nhiều hơn và làm bạn tăng cân. Một số thuốc có thể tác động lên hệ chuyển hóa của cơ thể, điều này sẽ làm cho cơ thể bạn đốt cháy năng lượng ít hơn và gây tích lũy.

Một số thuốc khác lại ảnh hưởng tới quá trình dự trữ và hấp thu đường hay các chất dinh dưỡng khác. Một số thuốc khác có thể gây giữ nước và làm bạn tăng cân giả tạo.

Thuốc tăng cân không rõ nguồn gốc (Ảnh TTO)

Thuốc tăng cân đông y trên thị trường được quảng cáo tràn lan trên mạng, với nội dung quảng cáo là thuốc có tác dụng bổ tỳ, giúp người bệnh ăn được, ngủ được, điều hòa khí huyết và từ đó giúp tăng cân.

Với những người "hợp thuốc" thì chỉ sau nửa tháng dùng thuốc là có thể cảm nhận được mình béo lên. Còn với người kén thuốc thì phải sau khoảng 20 ngày tới 1 tháng mới có hiệu quả. Mỗi người có thể tăng được 2kg/tháng.

Khi sử dụng những thuốc này người dùng được khuyến cáo vừa uống thuốc vừa phải có chế độ ăn uống phù hợp. Các trang rao bán thường quảng cáo khi dùng thuốc bệnh nhân sẽ được tăng cân tự nhiên và sau khi ngưng sử dụng thuốc, người sử dụng sẽ không bị sụt cân trở lại.

Hiện tại, một lọ thuốc nam tăng cân (liều dùng cho một tháng) được bán với giá từ 200 nghìn đồng trở lên.

Một hộp thuốc đông y không rõ xuất xứ, nguồn gốc thường được ghi trên nhãn với các nội dung như sau:

- Thuốc tăng cân dùng cho người gầy, mệt mỏi, suy dinh dưỡng.

- Dùng cho người già, đau nhức các khớp chân, khớp tay.

- Trẻ em biếng ăn, còi, phụ nữ sau khi sinh gầy yếu, tăng sức đề kháng, ăn ngon ngủ sâu.

Tuy nhiên nếu để ý người dùng sẽ thấy thuốc chỉ có hạn sử dụng trong khoảng thời gian là 3 tháng trong khi lại không có ngày sản xuất, không có khuyến cáo sử dụng sau khi mở nắp. Khi mở nắp hộp thuốc để dùng sẽ có mùi rất khó uống.

Coi chừng giòn xương, rối loạn tâm thần vì thuốc tăng cân có chứa corticoid

Để tạo sự tin tưởng của khách hàng đối với sản phẩm thuốc đông y của mình, các thuốc đông y tăng cân hay trà tăng cân không rõ nguồn gốc xuất xứ trên thị trường đều cam kết hiệu quả đó là khách hàng sẽ nhanh chóng tăng cân chỉ sau 1 – 2 tuần sử dụng.

Thực tế là khi sử dụng các loại thuốc này để tăng cân, thời gian đầu bệnh nhân rất thèm ăn và lúc nào cũng thèm ngủ. Kết quả, sau một tháng có thể tăng được từ 2 - 4kg.

Khi sử dụng các loại thuốc này để tăng cân, thời gian đầu bệnh nhân rất thèm ăn và lúc nào cũng thèm ngủ. (Ảnh minh họa)

Thế nhưng, sang tháng thứ 2 bệnh nhân sẽ bắt đầu đầu cảm nhận được cơ thể mình bị tích nước: mặt tròn trông béo ra, da mặt sạm và mụn mọc tùm lum hay có hiện tượng mọc lông bất thường.

Bệnh nhân sau khi nhận ra điều này sẽ ngưng sử dụng thuốc một cách đột ngột và rơi vào trạng thái mệt mỏi, khó chịu và giảm cân lại như cũ cùng với một loạt các biến chứng gặp phải như mắt nhìn mờ, đục thủy tinh thể, giòn xương, gãy xương, loét dạ dày – tá tràng, huyết áp tăng, hay gây rối loạn tâm thần…

Đây chính là những tác dụng không mong muốn thường thấy của các thuốc corticoid hay các thuốc chống loạn thần…

Những người gầy muốn tăng cân thực sự thì phải sử dụng một chế độ ăn giàu dinh dưỡng để làm tăng khối lượng hệ cơ của cơ thể và thời gian để có thể tạo ra điều này phải mất khoảng 3 tháng.

Chính vì thế, hiệu quả "thần tốc" của các loại thuốc đông y kiểu như trên rất có thể do đã được kết hợp với một số thuốc corticoid như presnisolon, dexamethasone, methyl - prednisolone hay các thuốc chống loạn thần như haloperidol, clozapine và lithium, thuốc chống trầm cảm như amitriptyline, paroxetine và sertreline, thuốc chống động kinh như valproate và carbamazepine, thuốc tránh thai, thuốc hạ huyết áp như các thuốc chẹn beta.

Ở Việt Nam đã có rất nhiều các trường hợp được báo cáo ADR do dùng thuốc đông y tăng cân, trà tăng cân có chứa thành phần corticoid.

Theo quy định về Kê đơn thuốc y học cổ truyền, thuốc cần phải được kê bởi những người có chứng chỉ hành nghề và nếu người có bài thuốc y học cổ truyển cần có chứng nhận của bài thuốc y học cổ truyền đó.

Tuy nhiên, hiểu biết của mọi người về tăng cân an toàn còn rất hạn chế nên tình trạng lạm dụng thuốc đông y không rõ xuất xứ, nguồn gốc hoặc chỉ truyền tai nhau của người dân là khá phổ biến dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng.

Làm thế nào để tăng cân an toàn?

Để tăng cân an toàn, nguồn dinh dưỡng chúng ta cần cho mỗi bữa ăn bao gồm: glucid có trong cơm, cháo, ngũ cốc, bánh mì (55-65%); cần bổ sung thực phẩm có hàm lượng đạm cao để cung cấp năng lượng, tăng phần cơ cho cơ thể, các chất đạm (protein) này có nhiều trong đậu, lạc, vừng.

Bổ sung chất béo, vitamin, khoáng chất, chất xơ, bổ sung nước là các thành phần tham gia vào tất cả các phản ứng chuyển hóa trong cơ thể.

Và trong thành phần dinh dưỡng của người gầy cũng không thể thiếu các loại khuẩn có lợi vì nếu thiếu các loại vi khuẩn này sẽ khiến cơ thể thiếu một số nguyên tố vi lượng và các vitamin cần thiết. Thêm nữa, để tăng cân người gầy cũng cần có chế độ tập luyện hàng ngày nhằm thúc đẩy chuyển hóa nhanh các chất vào cơ thể.

Các thuốc tăng cân trên thị trường khi sử dụng người dùng cần đặc biệt lưu ý đến xuất xứ nguồn gốc của sản phẩm. Cụ thể:

- Nếu là thuốc cần có số đăng ký của Cục quản lý Dược;

- Nếu là thực phẩm chức năng cần có số đăng ký của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm;

- Nếu là thuốc y học cổ truyền cần phải được kê bởi các bác sĩ, y sĩ, lương y có chứng chỉ hành nghề; nếu là thuốc gia truyền phải có chứng nhận bài thuốc và người dùng còn phải đặc biệt lưu ý tới giới hạn được kê đơn của họ khi sử dụng các chế phẩm tăng cân.