Diệp hạ châu “răng cưa” có tác dụng an thần ?

heo nghiên cứu và phát hiện của Giáo sư tiến sĩ hoá dược Đỗ Tất Lợi trong cuốn “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam”, Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật in năm 1991 thì Diệp Hạ Châu thực ra là cây chó đẻ răng cưa, có tên khoa học Phyllanthus urinaria, thuộc họ thầu dầu (Euphorbiaceae).

Cây chó đẻ răn cưa

Cây chó đẻ răng cưa là một loại cỏ mọc hàng năm, cao chừng 30 cm, thân gần như nhẵn, mọc thẳng đứng mang cành, thường có màu đỏ. Lá mọc so le, lưỡng lệ trông như lá kép, phiến lá thuôn dài 5- 15mm, rộng 2- 5mm, đầu nhọn hoặc hơi tù, mép nguyên nhưng hơi như có răng cưa, rất nhỏ, mặt dưới màu lơ xanh, không cuống hay có cuống, rất ngắn. Hoa mọc ở kẽ lá, nhỏ, màu đỏ nâu, đơn tính, hoa đực hoa cái, cùng gốc, đực ở đầu cành, cái ở dưới. Hoa không cuống hoặc có cuống rất ngắn. Đường kính quả có thể đạt tới 2mm, treo lủng lẳng dưới lá. Gọi diệp hạ châu, theo phiên âm Hán – Việt: diệp= lá, hạ = dưới, châu = hạt, nghĩa là hạt dưới mặt lá. Hạt 3 cạnh, hình trứng, màu nâu nhạt, có vân ngang.

Cây chó đẻ răng cưa mọc hoang ở khắp nơi trong nước ta cũng như khắp các nước vùng nhiệt đới. Người ta dùng toàn cây hái về làm thuốc. Mùa hái quanh năm, nhưng tốt nhất vào mùa hạ. Thường dùng tươi, có khi phơi khô.Năm 1961, Phòng đông y Viện vi trùng Việt Nam nghiên cứu thấy cây chó đẻ răng cưa có một số tác dụng kháng sinh.
Kinh nghiệm từ lâu nhân dân rất hay dùng cây chó đẻ răng cưa làm thuốc, giã nát với muối chữa đinh râu, mụn nhọt. Còn có tác dụng chữa bệnh gan, chữa sốt, đau mắt, rắn cắn. Ngày uống 20 -40 g cây tươi, sao khô sắc đặc mà uống. Dùng ngoài không có liều lượng.
Theo các tài liệu Ấn Độ, trong cây này có muối kali và chất đắng, được dùng làm thuốc thông tiểu tiện, hoặc làm thuốc thông sữa…Ở Việt Nam, nghiên cứu trồng và chế biến cây thuốc thuộc Viện Dược liệu, Bộ Y tế cũng đã nghiên cứu thành công và đưa vào sản xuất đại trà sản phẩm Trà Diệp Hạ châu,.
Ở Hải Dương, cây chó đẻ răng cưa dễ kiếm, cây mọc tự nhiên ở khắp nơi, nhưng hiện chưa thấy cơ sở nào sản xuất, chế biến. Sản phẩm được sản xuất từ cây chó đẻ răng cưa mới thấy xuất hiện trên thị trường Hải Dương từ năm 2009, có nguồn gốc từ phia Nam, do Trung tâm nghiên cứu và sản xuất thuốc miền Trung, tại tỉnh Phú Yên sản xuất, sản phẩm có tên Trà Diệp Hạ Châu dạng sấy khô, ép khuôn đựợc đóng gói nilon 250g/gói, có giá bán 50.000đ/gói.
Theo giới thiệu trên nhãn sản phẩm, đây là sản phẩm sạch, thành phần gồm 100% lá Diệp Hạ Châu, có công dụng: Hỗ trợ điều trị viêm gan, mụn nhọt, viêm da, lở ngứa. Cách dùng: 10 gram lá Diệp hạ châu với 1000ml nước đun sôi, dùng cả ngày.
Hầu hết những người đã sử dụng sản phẩm này khi được hỏi đều kết luận là rất tốt, giúp ăn ngon miệng, chóng đói, dễ ngủ, ngủ sâu…
Tuy nhiên sử dụng bất tiện do lá Diệp Hạ Châu nhỏ, mỏng khô và nhẹ nên khi cho vào ấm pha trà thường hay bị vương vãi, và khi rót ấm thường tắc vòi, nước ra theo cả bã, còn việc bảo quản cũng bất tiện nhất là trong điều kiện mưa ẩm thường xuyên.
Như vậy có thể thấy rằng Diệp Hạ Châu không phải là một sản phẩm gì cao sang, xa lạ, mà nó chính là cây chó đẻ răng cưa, là một loại cây thuốc nam dễ kiếm, rẻ tiền nhưng có nhiều tác dụng làm thuốc rất quí, mọi người đều có thể tự chế để sử dụng. Còn với sản phẩm hiện bán trên thị trường vấn đề quan tâm của người tiêu dùng là độ sạch và tính tiện ích khi sử dụng sản phẩm. Đây là vấn đề nhà sản xuất nên biết không chỉ vì sự phát triển bền vững riêng của doanh nghiệp mà còn vì sức khoẻ, vì lợi ích chung của cộng đồng.